[ Pobierz całość w formacie PDF ]

muris. Per tio ÿi aludis ne sian edzon, sed la Impresarion.
 Li estas vera bandito, ÿi diris.  Li neglektas çiun
le¸on. Se li restos çi tie ankoraû kelkajn jarojn, li for-
man¸os nin çiujn vivaj, kun niaj domoj, niaj bienoj, niaj
arboj, nia monto. Li disÿiros nin çiujn . . . Li kaj lia dia-
bla banko devigos nin almozpeti. Post tio ili ankoraû for-
ÿtelos niajn almozojn.
Tiel ni eksciis, ke la famaj bienoj de don Carlo Man-
¸as, kien oni deviigos la rivereton de Fontamara, de unu
semajno estas en la manoj de la Impresario, kiu sendu-
be vendos ilin por pli alta prezo, post kiam li transformis
ilin en irigacitajn kampojn.
45
FONTAMARA
eLIBRO
 Nun oni nomis lin podestà, plu diris donna Zizzola.
 La nova registaro nomis lin podestà. Regas bando da ra-
bistoj. Ili nomas sin bankistoj kaj patriotoj, sed fakte ili
estas rabistoj, kiuj ne respektas la malnovajn bienpose-
dantojn. Dum unu tago tiu bandito estas podestà kaj el
la magistrata domo jam malaperis la skribmaÿinoj. Post
unu monato estos malaperintaj ankaû la pordoj kaj
fenestroj. Ni pagas la stratpurigistojn per la komunuma
mono, sed de hieraû ili laboras kiel laboristoj en la brik-
bakejo de la Impresario. La terlaboristoj, pagataj de ni
çiuj, fosas la kanaleton, kiu kondukos la akvon al la kam-
poj, ÿtelitaj de tiu rabisto for de mia edzo. La komunu-
ma enkasigisto, Innocenzo La Legge, fari¸is servisto çe
la edzino de la Impresario: hodiaû matene mi renkontis
lin portanta grandan korbon da legomoj, kun klinita
kapo, malantaû lia mastrino, kvazaû hundo. Kaj çio çi
estas nur komenco. Post mallonge li forman¸os nin
çiujn.
Dum la tuta ekscita vortfluo ni havis unu fortan im-
preson: ankaû por la malnovaj bienposedantoj alvenis la
tago de puno, laû la proverbo:  Kiu man¸is la ÿafon,
feku lanon.
Denove ni trovi¸is surstrate al la vilao de la podestà.
Pro la tro multa marÿado miaj genuoj doloris kiel en
sankta Vendredo, kiam oni surgenue surgrimpas la kal-
varian vojon. Miaj nudaj piedoj brulis.
46
FONTAMARA
eLIBRO
Survoje ni renkontis Antonion Zappa, kapropaÿtiston
el Fontamara, kiu ankaû serçis la Impresarion. Li estis
kun siaj ÿafoj sur la traturo*, kiam kampara gvardiano
ordonis al li foriri, çar çi tiu parto de la traturo apartenas
al la Impresario.
 Çu la traturo apartenas al la Impresario? demandis
la paÿtisto.  Çu eble ankaû la aero apartenas al li?
Ni konis Antonion Zappa kiel junulon ne tre sa¸an,
sed en tiu kazo li pravis. Verÿajne la gvardiano trompis
lin. La traturoj apartenis çiam al çiuj. De nia montaro ¸is
antaû Apuglia. En majo, post la foiro de Foggia, ¸is en
oktobro, proksimume unu miliono da ÿafoj iras al nia
montaro por pasigi la someron. Jam antaû la naski¸o de
Kristo estis tiel. Multo okazis, militoj, invadoj, ÿan¸i¸oj
de papoj kaj re¸oj, sed la traturoj restis çiam komuna
posedaîo.
 La Impresario frenezas, ni diris,  se li kredas sin ka-
pabla alproprigi la traturon. Se li ne estas freneza, la
gvardiano intencis trompÿerci la fontamaranojn.
Çe la kradbarilo de la komunumestra vilao ni trovis la
servistinon malespera:
 La podestà ankoraû ne revenis! La sinjoroj man¸as
jam dum duona horo kaj la persono, pro kiu ni festenas,
ankoraû ne venis.
* altaj vojoj en Apuglia kaj Abruzzo, kie oni paÿtas brutojn
47
FONTAMARA
eLIBRO
Ni flaris la odoron de la man¸aîoj. La servistino detale
raportis pri la bankedo. Don Circostanza faris belan
paroladon. Post tio ÿi parolis pri la man¸aîoj kaj esprimis
sin per diminutivoj. x
i diris: cepetoj, saûcetoj, fungetoj
terpometoj, odoretoj kaj gustetoj.
La bankedo preskaû fini¸is, çar ni ekaûdis la efikon de
la vino. La voço de don Circostanza superis tiun de çiuj
aliaj.
Tra la malfermitaj fenestroj ni aûdis la diskutojn.
Subite oni akre disputis pri la Plejpotenca. Don Ab-
bacchio kaj la apotekisto subtenis plej diferencajn opi-
niojn. Oni petis klarigon al don Circostanza.
 La Plejpotenca? li kriis.  Sed estas ja klare: la Plej
potenca estas adjektivo.
Çiuj konsentis kaj oni repaci¸is.
Post tio la ebria voço de don Abbacchio resonis:  En
la nomo de la pano, de la salamo kaj de la blanka vino,
Amen!
Rideksplodo salutis la eltrovon de la pastro. Ekestis
nova paûzo. Poste don Abbacchio kantis kun sia pre¸eja
voço:
 Ite missa est . . .
Tio estis la signalo por fini la bankedon. La gastoj eliris
en la ¸ardenon por urini.
48
FONTAMARA
eLIBRO
Kanoniko don Abbacchio, dika kaj spireganta, kun
ÿvelinta kolo kaj purpura viza¸o, fermitaj okuloj kun
esprimo de benita porko, elvenis unua. Li apenaû ka-
pablis stari surpiede pro ebrio kaj urinis kontraû arbon
en la ¸ardeno, tenante la kapon premita kontraû ¸in por
ne fali, la malfermitan pantalonon turninte al ni . . . .
Malantaû li ni vidis eliri advokaton don Pomponio,
subtenata de la karabenistestro kaj sincerdire, li lasis sin
konduki malantaû la domon, kie neniu lin povis vidi,
por plenumi naturan devon. [ Pobierz całość w formacie PDF ]