[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Heroda - synowie spiskujący przeciw ojcom, krewni przeciw krewnym, cudzołóstwa i
morderstwa - przypomina niewiarygodnie krwawą operę mydlaną, a jednak było
rzeczywistością.
Przejęcie władzy przez Heroda i jego panowanie zostały szczegółowo opisane przez
historyka, Józefa Flawiusza, w dziele zatytułowanym Starożytności żydowskie.
Opublikowane niemal sto lat po jego śmierci, zawiera krótką wzmiankę poświęconą rzezi
niewiniątek, jednakże autor zdaje się mylić ją z zamordowaniem dorosłych synów Heroda.
Poza tym umiejscawia całe wydarzenie nie w Judei, lecz w Syrii.
Gdyby Józef Flawiusz zaczerpnął tę opowieść bezpośrednio z Ewangelii świętego Mateusza
(powstałej prawdopodobnie około 70 roku), szczegóły historyczne powinny być zgodne z
tymi, które podaje Apostoł. Nie wyklucza to jednak tego, że Józef opierał się na jakimś innym
z
ródle pisanym lub na tradycji ustnej. Innymi słowy, opowieść była znana, z czego
oczywiście nie wynika, że jest na pewno zgodna z rzeczywistością.
Prawdopodobnie nigdy nie da się udowodnić, że rzez
niewiniątek rzeczywiście miała miejsce.
Jednak nie do przyjęcia jest stwierdzenie, iż się nie wydarzyła. Herod z pewnością był zdolny
do straszliwego okrucieństwa,
44
zwłaszcza gdy chodziło o zagrożenie jego władzy. W póz
niejszym życiu, już po domniemanej
rzezi niewiniątek, zdradzał objawy choroby umysłowej. Biorąc pod uwagę to, kim i jakim był,
cała opowieść mogła zostać wymyślona i rozpowszechniana, ponieważ była zgodna z tym, co
stary psychopata mógłby uczynić. Obojętnie, czy dokonał rzezi niemowląt betlejemskich, czy
nie, król Judei był wielokrotnym mordercą.
Lektura uzupełniająca
David E. Aune, The Gospel of Matthew in Current Study: Studies in Memory of William G.
Thompson, Grand Rapids 2001. Analiza biblijnego przekazu o rzezi niewiniątek.
Michael Grant, Herod ihe Great, Nowy Jork 1971. Szczegółowa biografia oparta na z
ródłach
historycznych.
Robert Green, Herod the Great, Nowy Jork 1996. Podstawowe wprowadzenie przeznaczone
dla młodzieży.
Stewart Perowne, The Life and Times of Herod the Great, Stroud, Gloustershire 2003.
Nacechowany pewną przychylnością portret Heroda.
Peter Richardson, Herod: King of the Jews and Friend of Romans, Columbia 1996. Praca
naukowa poświęcona przede wszystkim charakterowi Heroda.
Samuel Sandmel, Herod: Profile of a Tyrant, Filadelfia 1967. Autor posłużył się biblijną
interpretacją w celu ukazania życia i panowania Heroda.
Wybrane pozycje w języku polskim
Aleksander Krawczuk, Herod król Judei, Warszawa 1985. Fortunino Ma tania, Mariamme,
żona Heroda, Katowice 1958.
Rozdział Trzeci.
Kto był prawdziwym królem Arturem?
Na długo przed tym, nim cyrk Monty Pythona oraz bajkowe postacie Walta Disneya stały się
legendą, i niemal dziesięć wieków wcześniej, nim Thomas Malory unieśmiertelnił w XV
stuleciu tę opowieść, gawędziarze walijscy opowiadali o wojowniku Arturze. Miał on
wprowadzić do bitwy sprzymierzonych królów Brytów, zatrzymując saskich najez
dz
ców i
zachowując dotychczasowy stan posiadania państwa. Czy w ogóle taki król istniał w owym
czasie? Czy jego rycerze gromadzili się wokół okrągłego stołu na zamku w Camelocie? Czy
uczył go sprytny czarownik i czy rzeczywiście wyciągnął wbity w kamień magiczny miecz?
Elementy magiczne są oczywistym dziełem fantazji. Mityczna tradycja ludowa i zabobon
przeniknęły - prawdopodobnie dzięki kolejnym wyolbrzymionym ujęciom -do ludowych
opowieści i romansów o królu Arturze. Ale co z samym Arturem? Czy naprawdę panował,
walczył i kochał? Czy został zdradzony i zgładzony przez złego Mordreda? Czy w ogóle żył?
46
Krótka odpowiedz
brzmi: nie. Artur, taki jaki pojawił się w książce T. H. White'a, wydanej w
1958 roku i zatytułowanej The Sword in the Stone, oraz w opartym na niej filmie
animowanym [w wersji polskiej pod tytułem Miecz w kamieniu], nakręconym w 1963 roku,
nigdy nie istniał. Nie było również króla podobnego do bohatera musicalu Camelot (opartego
na książce White'a The Once and Futurę King) oraz wersji filmowej z 1967 roku. Bohater
książki sir Thomasa Malory'ego, Le Morte d'Arthur, jest z całą pewnością postacią fikcyjną.
Jednakże te oraz liczne inne literackie wcielenia króla - od boskich po idiotyczne (w parodii
Monty Pythona pod tytułem Monty Python and the Holy Grail) - wywodzą się z tradycji, [ Pobierz całość w formacie PDF ]