[ Pobierz całość w formacie PDF ]

1880 upłynęła tysiączna rocznica od owej chwili, w której papież Jan VIII
tak pisał do Z
więtopełka, księcia morawskiego:
 Co się tyczy języka słowiańskiego [...] w którym winne Bogu
rozbrzmiewają pienia, to rzecz tę słusznie pochwalamy i rozkazujemy,
aby w tymże języku chwała i czyny Pana Jezusa były opowiadane. I zaiste
ani wiara, ani nauka Kościoła w niczym się nie sprzeciwia, aby w tym języku
słowiańskim mszę św. śpiewano i czytano św. Ewangelie lub lekcje
Nowego i Starego Zakonu w dobrym przekładzie i przy dobrem wyjaśnieniu
oraz aby wszystkie chórowe w nim śpiewano nabożeństwa".
Ten zwyczaj potwierdził po latach wielu papież Benedykt XIV pismem
apostolskim z dnia 25 VIII 1754 r. Ilekroć zaś książęta, panujący
nad ludami, za sprawą św. Cyryla i Metodego do chrześcijaństwa
nawróceni, papieży rzymskich o pomoc prosili, nie odmawiali im nigdy
łaskawego poparcia, chętnego pouczenia, życzliwej rady, słowem, o ile tylko
było można, dawali im dowody nadzwyczajnej życzliwości. Przede
wszystkim zaś Rościsław, Z
więtopełk, Kocel, św. Ludmiła, Borys doznali
od poprzedników naszych, stosownie do czasu i okoliczności, dowodów
szczególnej miłości.
Po śmierci Cyryla i Metodego nie ustało ani też zmniejszyło
się ojcowskie i życzliwe rzymskich papieży około Słowian staranie,
uwydatniało się ono zawsze czy to w obronie świętości wiary,
czy też w strzeżeniu publicznego bezpieczeństwa. I tak Mikołaj I posłał
Bułgarom z Rzymu kapłanów, którzy by lud nauczali, i biskupów
z Populonii i Ostii, którzy by młodą gminę chrześcijańską zorganizowali;
nadto zaś sam osobiście bardzo chętnie odpowiadał na częste spory
Bułgarów, dotyczące prawa kościelnego, a w odpowiedziach tych nawet
 5
ludzie Kościołowi rzymskiemu mniej przychylni uznają i chwalą największą
mądrość.
Po smutnym i bolesnym rozdarciu Kościoła należy się Innocentemu III
zasługa, że Bułgarów z Kościołem rzymskim pojednał, Grzegorzowi zaś IX,
Innocentemu IV, Mikołajowi IV, Eugeniuszowi IV, że pojednanych w łasce
i jedności utrzymali.
Podobnie też zajaśniała wielka miłość poprzedników naszych względem
Bośniaków i Hercegowińców, którzy fałszu zarazą w błąd wprowadzeni
zostali - odznaczyli się zaś tutaj Innocenty III i Innocenty IV, którzy
starali się błędy te wykorzenić; dalej Grzegorz IX, Klemens VI, Pius II,
którzy pracowali nad utwierdzeniem hierarchii kościelnej w owych
stronach.
Niemałe też i nieostatnie zasługi położyli około Serbów Innocenty III,
Mikołaj IV, Benedykt XI, Klemens V, którzy zdrady, podstępnie
do osłabienia wiary u Serbów zmierzające, z wielką zawsze przezornością
powstrzymywali.
Dalmatyńców zaś i Liburnów otaczali Jan X, Grzegorz VII,
Grzegorz IX i Urban IV za stałość ich w wierze i wzajemne posługi wielkimi
łaskami i pochwałami. Na koniec sam Kościół syrmijski, który w wieku
VI podczas napadów barbarzyńców zniszczony, a potem pobożnym
staraniem Szczepana I, króla węgierskiego, wznowiony został, wiele doznał
dobrodziejstw od Grzegorza IX i od Klemensa XIV.
Czujemy się przeto zobowiązani do dziękczynienia Panu Bogu
za to, iż nam dogodną nastręczył sposobność świadczenia dobrodziejstw
ludom słowiańskim i popierania ich wspólnego dobra, a to z nie mniejszą
gorliwością, jaką widzieliśmy po wszystkie czasy u poprzedników naszych.
Ten jest bowiem cel zabiegów naszych, to jedynie z wytężeniem wszystkich
sil osiągnąć pragniemy, aby ludy słowiańskie zyskały więcej biskupów
i kapłanów, którzy by ich w prawdziwej wierze świętej zaprawiali,
w posłuszeństwie dla prawdziwego Kościoła Chrystusowego utwierdzali,
aby stąd ludy owe coraz więcej z dniem każdym poznawały, jak wielkie
korzyści z nauki Kościoła katolickiego, tak na pożycie domowe,
jak też na wszystkie stany państwa spływają.
Kraje też owe największą otaczamy troskliwością i starannością,
a niczego więcej i goręcej nie pragniemy nad to, ażebyśmy im szczęścia
i pomyślności przysporzyć mogli, abyśmy wszystkie te ludy pomiędzy sobą
z nami w wieczystej zgodzie połączyli, co jest najlepszą i najsilniejszą
rękojmią powodzenia.
Oby tylko zamiary nasze wspierał i wspomagał najmiłosierniejszy
Bóg, a tymczasem niechaj orędownikami naszymi u Niego będą święci
Cyryl i Metody, nauczyciele Słowiańszczyzny, jako że cześć ich na ziemi
rozszerzamy, tak też spodziewamy się, że nas niebieską przyczyną swoją
wspomagać będą.
Rozkazujemy przeto, aby pod dniem 5 lipca, jak to śp. Pius IX
postanowił, w kalendarzu rzymskiego powszechnego Kościoła zapisano
i corocznie obchodzono uroczystość świętych Cyryla i Metodego z officium
ritus duplicis minoris i z osobną mszą św., zatwierdzoną przez świętą
Kongregację obrzędów.
Wam zaś wszystkim, Czcigodni Bracia, zalecamy, abyście ten list nasz
ogłosić kazali i abyście każdy w swych kościołach, prowincjach, państwach,
diecezjach i klasztorach rozporządzili, iżby wszyscy duchowni, którzy
nabożeństwo według obrządku rzymskiego odprawiają, przepisy listu
niniejszego ściśle wykonali.
Na ostatek pragniemy, aby za Waszą radą i zachętą wszyscy wierni
świętych Cyryla i Metodego błagali, iżby wpływem i powagą, jakiej u Boga
zażywają, na całym Wschodzie świętej sprawy chrześcijaństwa bronili,
prosząc Boga dla katolików o wytrwałość, dla schizmatyków zaś o chęć
 6
pojednania się z prawdziwym Kościołem.
To wszystko, cośmy powyżej napisali, niniejszym zatwierdzamy
oświadczając, iż się temu sprzeciwić nie mają ani konstytucja św. Piusa V,
poprzednika naszego, ani też konstytucje innych papieży, dotyczące zmiany
brewiarza i mszału rzymskiego, ani statuty i zwyczaje choćby
z niepamiętnych czasów, ani też żadne inne przeciwne rozporządzenia.
Jako zadatek niebieskich darów i naszej szczególnej życzliwości
udzielamy Wam wszystkim, Czcigodni Bracia, całemu duchowieństwu
i ludowi pieczy Waszej powierzonemu jak najchętniej w Panu Naszego
apostolskiego błogosławieństwa.
Dan w Rzymie u św. Piotra dnia 30 IX 1880 r. papiestwa naszego roku III.
Leon XIII, papież [ Pobierz całość w formacie PDF ]